Bilişim dünyası çok fazla ilginizi çekmiyorsa SaaS (Software-as-a-service) kavramını pek duymamış olabilirsiniz. Türkçeye ‘Bir Hizmet Olarak Yazılım’ şeklinde çevrilebilen bu ifade en yalın haliyle yazılım programlarının satın alması yerine dış kaynaktan kiralama suretiyle temin edilmesi anlamına geliyor ve pek çok yazılımın bulut sunucular üzerinden daha hesaplı bir şekilde kullanılması prensibiyle çalışıyor. Sadece maliyet değil, güvenlik, güncellik ve diğer pek çok açıdan önem arz ediyor. Gerçekte, kullandığımız ücretsiz e-posta yazılımları da aynı mantıkla çalışan bulut tabanlı SaaS çözümleri arasında yer alıyor.
Son zamanlarda hayatımızın bir parçası olmaya başlayan diğer bir trend ise ‘Bir Hizmet Olarak Ürün’ PaaS (Product-as-a-service) olarak karşımıza çıkıyor. Günümüzde pek çok ürün yanında sunulan hizmetler olmadan tek başına çok fazla anlam ifade etmiyor. Ruhu olmayan bir vücut nasıl bir ceset olarak nitelendiriliyorsa PaaS olarak adlandırılan ürünlerde de ücret karşılığında sunulan hizmetler olmadan alınan ürüne ait fonksiyonların tümü ya da bir kısmı işlevlerini yerine getiremiyor.
Bu konuda en güzel örneklerden birisi elektrikli (hibrit olmayan) otomobiller. Bilindiği gibi hibrit araçlar hem elektrik hem de benzinle çalışabilirken sadece elektrikle çalışan araçlarda kullanılan akülerin menzil ve şarj süreleri ile ilgili sıkıntılar söz konusu. Araçlar uzun mesafelerde yol alma şansına sahip olmadığı için belirli bir süre kullanımdan sonra akülerinin saatlerce şarj edilmesi gerekiyor. Bu yüzden de şarj işleminin sanayi tipi elektrik ile hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi için çok sayıda şarj istasyonuna ihtiyaç duyuluyor. Ülkemiz gibi otopark konusunda sıkıntı çekilen şehirlerde ise şarj işleminin yetkili servislerde akü kiralama hizmeti karşılığında gerçekleştirilmesi yoluna gidiliyor. Aylık belirli bir ücret karşılığında periyodik aralıklarla ziyaret edilen yetkili servislerde boşalan aküler dolularıyla değiştirilip boşalan aküler de sonraki müşterilere sunulmak üzere tekrar şarj edilip depolanıyor.
Benzer bir şekilde dijital televizyon platformlarının yayınlarını izlemek için ücretsiz olarak sunulan uydu alıcılar (receiver), İnternet modemleri vb. pek çok cihaz da aslında PaaS grubunun bir örneği olarak düşünülebilir.
Gelecekte akıllı ev hizmetleri kapsamında kullanılan pek çok akıllı aygıtın da PaaS olarak hayatımızın bir parçası olacağı düşünülüyor. Konuya ilişkin gelişmeleri zaman zaman paylaşmaya devam edeceğim.
Sevgiyle Kalın!