Bütçe, Mart ayında, 43,7 milyar TL açık verdi (Şub.20: -7,4 milyar TL, Mar.19: -24,5 milyar TL). Böylelikle, 12 aylık bütçe açığı 97,9 milyar TL’den, 117,1 milyar TL’ye yükseldi. OVP’ye göre 2020 yılı bütçe açığı hedefi 138,9 milyar TL (bütçe/GSYH: -%2,9) seviyesinde. Faiz dışı denge ise 32,4 milyar TL açık verdi (Şub.20: +6,8 milyar TL; Mar.20: -13.1 milyar TL). Böylece, 12 aylık faiz dışı denge 7,0 milyar TL fazladan 12,3 milyar TL açığa geriledi. OVP’ye göre 2020 yılında 0,1 milyar TL faiz dışı fazla verilmesi hedeflenmekte (faiz dışı denge / GSYH: %0,0).
Salgının ilk olumsuz etkileri görülmeye başladı. Bütçe gelirleri, Mart’ta, geçen yılın aynı ayına göre 6,9 milyar TL düşüşle 47,4 milyar TL’ye geriledi. Vergi gelirleri 4,1 milyar TL düşüşle 37,0 milyar TL; vergi dışı gelirler 2,8 milyar TL düşüşle 10,5 milyar TL oldu. Vergi gelirlerindeki düşüşte, salgın hastalığın olumsuz etkilerini azaltmaya yönelik gelir vergisi ve KDV ertelemeleri belirleyici olurken; tütün ürünlerine yönelik düzenlemeler ÖTV gelirleri üzerinden düşüşü sınırladı. Bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre 12,3 milyar TL artışla 91,2 milyar TL’ye yükseldi. Faiz dışı giderler 12,4 milyar TL artışla 79,8 milyar TL olurken faiz giderleri önemli bir değişim göstermeyerek 11,3 milyar TL oldu. Faiz dışı giderlerdeki artışa en yüksek katkı cari transferlerden geldi.
Bütçede, son çeyreğe kadar zorluklar öne çıkacak. Salgının olumsuz etkilerini sınırlamak adına Mart’ta açıklanan Ekonomik İstikrar Kalkanı paketiyle bazı vergi ve prim ödemeleri 3-6 ay ötelenirken, kısa çalışma ödeneği ve ücret teşvikleri açıklandı. Buna ek olarak, özellikle 2. ve 3. çeyrekte görülecek yavaşlama/daralmanın 4. çeyreğe kadar bütçe görünümünü baskılayacağını değerlendiriyoruz. Son çeyrek itibariyle, eğer uzatma olmazsa, ertelenen vergi-prim ödemelerinin başlayacak olması ve salgın sonrası iktisadi faaliyette toparlanmanın bu dönem itibariyle güçlenme olasılığı söz konusu baskının azalmasını sağlayabilir.
Kaynak: Gedik Yatırım
Hibya Haber Ajansı