Star yazarı Resul Tosun, geçtiğimiz hafta içinde yazdığı yazıda, “referandumda HAYIR oyunu savunanların milletvekili sayısı konusundaki itirazlarının halk nezdinde de yer buluyor olması dikkat çekici bir husus” demişti..
“‘550 vekil yetmiyor mu da sayı 600’e çıkarılıyor” sorusu, muhaliflerden bize gelen eleştirilerde ve bazı dostlarla tartışmalarımızda da karşımıza çıkıyor..
Sevgili Tosun, konuyu çok iyi, çok anlaşılır bir şekilde dile getirmiş..
Bugün, o yazıyı bir de bu köşeden okumanızı istiyorum..
Eminim, aynı soruyu bir daha sormayacaksınız..
…
ÖNCE KENDİMİZE BAKALIM
378 vekili bulunan birinci meclisi kurucu olduğu için saymayalım, ikinci meclisi oluşturan 1924 seçimlerini ele alalım..
Türkiye nüfusu o zaman 13 milyon, seçilen milletvekili sayısı da 330 civarında..
Yani 40 bin kişiye bir vekil düşüyor..
Eğer Atatürk devrinin ölçüsünden hareket edilecek olsa, bugün 2.000 milletvekili olması gerekirdi..
Biraz daha ilerleyelim..
İlk çok partili seçim olan 1950 seçimlerine bakalım..
Türkiye nüfusu o zaman 21 milyon, milletvekili sayısı da 487’dir.
Yani ortalama 43 bin kişiye bir vekil düşüyor..
O hesaba göre hareket edilse bugün 1.860 milletvekili olması gerekirdi!
Yetmişli yıllarda nüfusunuz 35 milyon civarındaydı milletvekili sayısı 450 idi..
77 bin kişiye bir vekil düşüyordu..
O hesaba göre de bugün 1.000 civarında vekil olması gerekirdi..
…
BİR DE DIŞARIYA BAKALIM
İngiltere’nin nüfusu 62 milyon, 646’sı milletvekili, 735’i Lord olmak üzere 1381 parlamenter var..
44 bin kişiye bir parlamenter düşüyor..
Atamayla geldikleri için ‘Lord’ları bir kenara bırakalım, seçimle gelen 646 milletvekili var..
O hesaba göre de 96 bin kişiye bir vekil düşüyor..
80 milyonluk Türkiye demokrasinin eşiği olan İngiltere ölçüsünü esas alsa 830 civarında vekilinin olması gerekir..
66 milyonluk Fransa’ya bakalım..
577’si milletvekili 343’ü senatör 920 parlamenter var..
Yani 71 bin kişiye bir vekil düşüyor..
Fransa ölçeğinden hareket edilse, bugün 80 milyonluk Türkiye’nin 1.126 milletvekili olması gerekir..
82 milyon nüfuslu Almanya..
622’si milletvekili 69’u senatör 691 parlamenter var..
Yani 118 bin kişiye bir parlamenter düşüyor..
Almanya ölçeğinden hareket edilecek olsa, 80 milyonlu Türkiye’nin bugün 677 milletvekili olması gerekir.
80 milyonluk Türkiye İsveç’i örnek alsa 3.000’e yakın vekil gerekir..
11 milyonluk kapı komşumuz Yunanistan’da 300 milletvekili var ve 36 bin kişiye bir vekil düşüyor..
Yunanistan’ı esas alsak 2.200 civarında vekilimiz olması gerekir..
…
ÇOK TUTARSIZ BİR İDDİA
Gördüğünüz gibi..
Demokrasiden ve Atatürkçülükten bahseden CHP’nin vekil sayısına itirazı, ne Atatürkçülük açısından ne de çağdaş demokratik ülkeler açısından tutarlı değildir..
Şimdi hem kendi tarihimizdeki demografik yapıya hem de çağdaş demokratik ülkelere bakın ve 80 milyonluk Türkiye’de 600 milletvekili çok mu az mı siz karar verin..
…
Artırılan 50 milletvekilinin maliyeti hesap edilerek millete yük olduğu iddiası, aslında milli iradeyi hakir gören vesayet mantığının göstergesidir..
Vekil maaşının üç beş-katı ücret alan medya şarlatanlarının vekillere yönelik karalama kampanyası da aslında tam olarak vesayet mantığıdır..
Oysa sorun vekillerde veya sayısında değil, ‘seçim yasası’ndadır..
Kimi haklı eleştirilerin ortadan kalkması için seçim yasasının adil ve demokratik bir yapıya kavuşturulması gerekir diye düşünüyorum..
…
Anlaşılmayan bir şey var mı?
