Bağımlılık yelpazesi oldukça geniş bir alana yayılmaktadır. Kimyasal madde bağımlılığından tutun da kumar’a, spor bağımlılığından sigaraya kadar literatüre geçmiş onlarca çeşit bağımlılık türü var.
Okuyucumuz bağımlılık hakkında bize gönderdiği e postada önüne geçilemeyen yemek yeme bağımlılığından dolayı muzdarip olduğunu belirtiyor. Yemek yemenin bağımlılık haline gelebileceğini belki de hiç düşünmediniz.
Son yıllarda sıkça karşılaşılan yeme bağımlılığının altında büyük çoğunlukla duygusal sebepler yatıyor. Stresli olduğu dönemleri gereğinden fazla yiyecek tüketmeyle aşmaya çalışan kişilerin bir süre sonra yeme konusunda bağımlı hale geldiğini belirten Avrasya Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Burak Berber yeme bağımlılığından kurtulmak için önemli tavsiyeler veriyor.
Yeme bağımlılığı nedir?
Yeme bağımlılığı günümüzde sıkça karşılaşılan psikolojik bir vakadır. Kontrol edilemez bir şekilde yemek yeme şeklinde kendini gösterir. Yeme bağımlılığı stresli ve üzüntülü zamanlarda bunlardan kaçmak isteyen kişilerde görülür. Kişi kendini kontrol edemez ve stresli olduğu her an tok olmasına rağmen yemek yeme isteği duymaya başlar.
İş stresi, duygusal çöküntüler ve yoğun iş hayatı gibi etmenler yeme bağımlılığının ortaya çıkmasında başrol oynamaktadır. Özellikle yağlı ve şekerli yiyecekler beynimizdeki ödül sistemini harekete geçirdiği için kişi stresli olduğu zamanlarda bu yiyeceklere yönelmektedir.
Yeme bağımlılığı kimlerde görülür?
Yeme bağımlılığı genellikle ergenlik çağı ve stresli dönemlerde ortaya çıkar. Stres yönetimi yapamayan kişiler rahatlamak için yiyeceklerden yardım almaya başlamaktadır. Birey kendini ödüllendirmek için günlük öğünü ve yemesi gerekenlerin dışında yiyecek tüketmeye başlamaktadır.
Belirtileri nelerdir
Yeme bağımlılığı olan kişiler bazı yiyecekleri tükettikten sonra kendilerini suçlu hissederler ancak yine de kendilerine engel olamazlar. Yeme bağımlılığının en sık görülen belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
- Planlanandan daha fazla yiyecek tüketme,
- Önlenemeyen yemek yeme isteği,
- Acıkmadan yemek yemek,
- Yedikten sonra suçlu hissetmek,
- Sürekli bahaneler uydurmak,
- Koyduğunuz kurallara sadık kalamamak,
- Özellikle belirli yiyecekleri tüketme ihtiyacı,
- Canınız her sıkıldığında yemeğe başvurmak,
- Başkalarından saklanarak yemek yeme,
- Kilolarınızdan rahatsız olmanıza rağmen yemek yeme konusunda kendinize engel olamamanız.
Duygusal sebepler yeme bağımlılığına neden olabilir
Aşırı yeme isteği genel olarak duygusal sebeplerle ortaya çıkmaktadır. Çevresi tarafından beklediği ilgi ve sevgiyi göremeyen kişiler kendilerini iyi hissetmek için yemek yemenin zevkinden faydalanmaktadır. Yalnızlık ve sevgisizlik gibi duygular yemek yeme isteğini tetiklemektedir. Yeme bağımlısı kişiler kötü hissettiği zamanlarda keyif veren yiyeceklerle olumsuz duygulardan uzaklaşmaya çalışmaktadır.
Tedavide nasıl bir yol izlenmeli?
Öncelikle kişinin yeme bağımlısı olduğu gerçeğiyle yüzleşmesi gerekmektedir. Sağlıksız beslenmenin fiziksel ve psikolojik zararları yeme bağımlılığı olan kişiye anlatılmalıdır. Farkındalık oluşturarak yeni bir beslenme ve yaşam stili oluşturulması konusunda yol izlenmelidir.
Yeme bağımlılığından kurtulmak için neler yapılmalı?
Yeme bağımlılığı tüm bağımlılıklar gibi kişinin günlük yaşamını etkilemektedir. Kontrolsüz bir şekilde yemek yiyen birey hızla kilo almaya başlar ve fiziksel görünümünden rahatsız olur. Bu durum da kişinin sosyal hayatında sorunlar yaşamasına neden olur. Yeme bağımlılığıyla baş etmek için yapılması gerekenler şu şekildedir;
Kendinizi motive edin; Alacağınız bir beden küçük kıyafeti giyebilmek için kendinize söz verin. Sağlıklı bir birey olmak için elinizden geleni yapacağınıza inanın.
Dengeli ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinin; Yeme alışkanlığınızı değiştirin. Tok olduğunuz zamanlarda da bir şeyler atıştırmak istediğinizde tüketmek için yanınızda sağlıklı atıştırmalıklar bulundurun.
Tek başınıza yemek yemeyin; Aileniz ve sevdiklerinizle birlikte, onlardan kaçmadan aynı sofrada yemek yiyin.
Stresten kaçın; Sizi üzen ve yoğun stres altında kalmanıza neden olan sebepleri ve insanları kendinizden uzaklaştırın. Kendinize yemek yemek için bahane oluşturmayın.
Yeni aktiviteler edinin; Egzersiz, yürüyüş, dans veya resim kursu gibi aktivitelere katılarak hem stresten uzaklaşın hem de yemeği düşünecek zamanınızı kısıtlayın.
Sosyalleşmeye çalışın; Yeme bağımlılığı görülen kişiler genel olarak çevrelerinden ve sosyal hayatlarından uzaklaşmaktadır. Yeniden sevdiklerinizle zaman geçirmeye başlayın.
Psikolojik destek alın; Özellikle duygusal sebeplere bağlı olarak ortaya çıkan yeme bağımlılığıyla tek başınıza mücadele etmek zor olabilir. Bu konuda yardım alarak hem yeme bağımlılığınızın altında yatan sebebi öğrenin hem de kendinizi yalnız hissetmeyin.
