Sigara bilindiği üzere madde bağımlılığına giden yolun il basamağı. Evde ebeveyn sigara içtiğinde onu gören çocuğu bu davranışı modeller ve doğru bir iş yapıldığını sanabilir. O halde biz de uyaralım. ‘Sen içersen evladın da içer’
Sigara bir nevi intihardır. Tetiği zaman çeker. Söz konusu sigara olduğunda birçok şeyden taviz veriyor ve sağlığımızı bozduğunu bilerek içmeye devam ediyoruz.
Bütün zehirlere giden yol sigaradan geçiyor. Yılda yaklaşık 150 bin insanımızı sigaraya bağlı ölümlerden kaybediyoruz.
Ancak çok önemli bir ayrıntıyı da gözden kaçırıyoruz. Sigara her çiftin hayali olan bebek sahibi olma düşüncesine de gölge düşürebiliyor. Özellikle erkeklerde üreme problemlerine yol açan sigara sorunu kısırlığa kadar götürebiliyor. Avrasya Hastanesi Üroloji Uzmanı Op. Dr. Arman Çitçi, sigara ve kısırlık ilişkisini anlatıyor.
Sigara üremenin birçok evresini olumsuz etkiler
Sigara yumurtalığın fonksiyonlarını azaltarak kişinin üreme kapasitesini olumsuz etkiler. Sigara olumsuz etkisini üreme fonksiyonlarının birçok aşamasında gösterir. Kısırlık sorununun büyük bölümüne sigara neden olabilir. Folikül gelişimi, döllenmiş yumurta yani embriyonun gelişimi ve embriyonun tüplerden rahim içine taşınması gibi üremenin birçok evresini olumsuz etkiler. Eşler herhangi bir önlem almadıkları halde, aradan bir yıl geçmesine rağmen hamilelik durumu söz konusu olmuyorsa erkeğin kısırlığından bahsedilebilir. Ancak eşinin de düzenli adet görmesi ve normal yumurta oluşumunun (ovulasyon) gerçekleşmesi gerekir.
Erkeklerde kısırlığın oluşmasının sebepleri;
Bunların çoğu erkek ürüme hücrelerinin(sperma hücresinin)oluştuğu testisle ilgilidir. Sperm yapımının (spermatogenez) etkileyen başlıca sebepleri şunlardır.
Varikosel, (testis damarlarında varis şeklinde gelişme)
Testis iltihapları, (orşit epididimit, kabakulak)
İnmemiş testis ve testis torsiyonu,
İlaçlar ve hormonlar,
Sigara ve diğer toksit zehirli maddeler,
Kemoterapi, (kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar)
Radyoterapi, (kanser tedavisinde ışınlama)
Doğumsal anomaliler,
Genetik bozukluklar,
Cerrahi girişimler ve ameliyatlar,
Erkekte sertleşme sorunu,
Psikoseksüel bozukluklar.
Sigaranın erkek üremesi üzerindeki etkisi
Fertilite yani doğurganlık kapasitesini 2-3 kat azaltır.
Sperm ve yumurtanın birleşmesi olayını zorlaştırır.
Sigara kullananlarda tüp bebek (IVF) uygulamaları daha başarısız olmaktadır.
Sperm sayısının azalmasına sebep olur. Daha az hareketli olmalarına ve şekil bozukluğuna sebep olur. Semen miktarını azaltır.
Penisi besleyen damarlarda problemler yaratarak erkekte sertleşme (ereksiyon) problemlerine sebep olabilir.
Sigaraya bağlı kısırlık tedavi edilebilir mi?
Belirtilen kısırlık nedenlerinin çoğu, düzeltilerek çocuk sahibi olunabilir. Varikosel ameliyat ile tedavi edilebilir. Kısırlığa neden olan ilaçların kesilmesi ve eksik olan hormonların verilmesi ile çocuk sahibi olunabilir. Sigara ve toksin maddelerin önlenmesi hastanın çevresinin değiştirilerek serin ortamda bulunması, giyim kuşamla ve sperm öldüren maddelerle ilgili bilgi verilmesi ile tedavide başarı sağlanabilir.
Sonuç olarak, sigara hem erkek hem de kadın üreme fonksiyonlarını olumsuz etkiliyor. Sigaranın bırakılması hem doğal yolla gebe kalma şansını hem de tüp bebek planlanan hastalarda tüp bebek başarı şansını arttırır. Mümkünse tedavi planlanan hastalara tedaviden en az 2-3 ay önce sigarayı bırakmaları önerilmelidir.
‘Ben de varım Projesi’
Bağımlılıkla mücadelede birçok projeye imza atan Yeşilay, “Ben de Varım” projesini İstanbul Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle hayata geçiriyor. Yeşilay, “Ben de Varım” projesi ile bağımlıların iş gücüne katılmalarına katkıda bulunmayı hedefliyor. Proje süresi 18 ay olup 2020 tarihlerine kadar uygulanması planlanıyor.
Bağımlılar İstihdam Edilecek
"Ben de Varım" projesi kapsamında İstanbul’da ikamet eden, Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) ve YEDAM Atölye’de psikolojik ve sosyal destek alan 18-29 yaş arası gencin iş gücüne katılımları hedefleniyor. Bağımlıların projeden yararlanması için bağımlılıktan kurtulma konusunda tedavi gören ve belirli bir süre temiz kalmış olmaları gerekiyor.
Sosyal Firma Modeli Oluşturulacak
Proje ile ilgili ilk aşamada bağımlılıktan istihdama geçiş için sosyal firma modeli oluşturularak, kişilerin istihdama yönlendirilmesi için bir en az 20 firmadan oluşan bir gönüllü firma havuzu oluşturulması planlanıyor. Akabinde bağımlıların çalışabilecekleri uygun iş kolları belirlenecek ve en az 60 bağımlıya belirlenen bu iş kollarına uygun mesleki eğitimler verilecek. Bu sayede bağımlıların istihdam edilebilirliği arttırılırken iş dünyasının bağımlılara karşı önyargılarının da kırılması amaçlanıyor.
